II द्रौपदी उवाच II नमो धात्रे विधात्रे च मोहं चक्र्तुस्तव I पितृपैतामहं पृत्ते चोढवये तेSन्यथामतिः II १ II
દ્રૌપદી બોલી-એ ધાતા.એ વિધાતાને નમસ્કાર કે જે બંનેએ બાપદાદાથી ઉતરી આવેલા રાજયપ્રાપ્તરૂપી-ધારણ કરવા યોગ્ય આચારમાં તમારી ઉલટી મતિ કરી છે.કર્મથી જ ઉત્તમ,મધ્યમ ને નીચ-એ જુદીજુદી યોનિઓમાં,
ને જુદાજુદા લોક મળે છે,તેથી કર્મો જ નિત્ય છે અને લોભ વડે જ માણસ મોક્ષની ઈચ્છા કરે છે.આ લોકમાં પુરુષ,ધર્મથી,દયાળુતાથી,ક્ષમાથી,સરળતાથી કે લોકોપવાદના ભયથી લક્ષ્મીને પામતો નથી.(3)
II युधिष्ठिर उवाच II क्रोधो हंता मनुष्याणां क्रोधो भावयिता पुनः I इति विद्धि महाप्राज्ञे क्रोधमूलौ भवाभवौ II १ II
યુધિષ્ઠિર બોલ્યા-હે મહાબુદ્ધિશાળી,ક્રોધ મનુષ્યોનો ઘાતક છે.મનુષ્યની વૃદ્ધિ ને વિનાશ એ બેઉનું મૂળ ક્રોધ છે.
જે ક્રોધને મારે છે તે અભ્યુદયને મેળવે છે.વળી,જે ક્રોધને વશ થઇ જાય,તેનો ક્રોધ જ તેના વિનાશનું કારણ બને છે.
આ જગતમાં પ્રજાઓના વિનાશનું કારણ ક્રોધ જ જોવામાં આવે છે,તો મારે શા માટે ક્રોધને પ્રગટ કરવો જોઈએ?
ક્રોધમાં આવી બેસેલો મનુષ્ય પાપ કરી બેસે છે ને ગુરુઓને પણ મારી નાખે છે,ક્રોધને વશ થયેલો મનુષ્ય કઠોર વચનો બોલીને શ્રેષ્ઠ પુરૂષોનું પણ અપમાન કરે છે,તે શું બોલવું ને શું ન બોલવું એ સમજતો નથી.
II द्रौपदी उवाच II अत्राप्युदाहरंतीममितिहासं पुरातनम् I प्रहलादस्य संवादं बलेर्वैरोचनस्य च II १ II
દ્રૌપદી બોલી-આ વિષયમાં પુરાણવિદો,પ્રહલાદ ને વિરોચનપુત્ર બલિનો સંવાદ ઉદાહરણમાં આપે છે.
અસુરોમાં ઇન્દ્ર જેવા,મહાબુદ્ધિમાન,અને ધર્મોના રહસ્યને જાણનારા દૈત્યેન્દ્ર પ્રહલાદને બલિએ પૂછ્યું હતું-
'હે પિતા,ક્ષમા ચડિયાતી છે કે તેજ ચડિયાતું છે?મને આ વિષે સંશય છે,તો તમે તે વિષે કહો,
કે જેથી તમારા ઉપદેશ પ્રમાણે તે બધું હું યથાર્થ રીતે કરીશ' (4)
II वैशंपायन उवाच II ततो वनगता: पार्थाः साह्याद्वे सः कृष्णया I उपविष्टा: कथाश्चत्कृदुःख शोकपरायणा: II १ II
વૈશંપાયન બોલ્યા-તે પછી,વનવાસી થયેલા ને દુઃખશોક્મા ડૂબેલા પૃથાનંદનો સંધ્યાકાળે કૃષ્ણા સાથે બેસીને વાતો કરી રહ્યા હતા.ત્યારે તે કૃષ્ણા યુધિષ્ઠિરને કહેવા લાગી કે-દુષ્ટચિત્ત,ઘાતકી અને પાપી તે ધુતરાષ્ટ્રપુત્રને,આપણે દુઃખી થયા,તેથી જરાયે દુઃખ થતું નથી.કેમ કે હે રાજન,તે દુરાત્માએ તમને મૃગચર્મો પહેરાવ્યાં.અને મારી સાથે વનમાં ધકેલ્યા,છતાં તે દુર્મતિયાને કશો પશ્ચાતાપ થયો નહિ.તે દુષ્ટનું હૈયું ખરે,લોખંડનું છે,કેમ કે ધર્મપરાયણ અને જ્યેષ્ઠ એવા તમને,તે વખતે કડવા બોલ સંભળાવ્યા હતા.સુખને યોગ્ય અને દુઃખને અયોગ્ય એવા તમારા પર આવું દુઃખ લાવીને તે દુષ્ટચિત્ત પાપી તેના સ્નેહીસમૂહો સાથે લહેર કરે છે.(6)
II वैशंपायन उवाच II वतत्सु ते वै द्वैतवने पांडवेपु महात्मसु I अनुकीर्ण महारण्यं ब्राह्मणैः संपद्यत II १ II
વૈશંપાયન બોલ્યા-મહાત્મા પાંડવો દ્વૈતવનમાં વસવા લાગ્યા,ત્યારથી તે મહાન અરણ્ય બ્રાહ્મણોથી જાણે ઉભરાઈ ગયું.હતું.ચારે બાજુ ગાજી રહેલા બ્રહ્મઘોષને લીધે એ દ્વૈતવન સરોવર બ્રહ્મલોકના જેવું પાવનકારી થયું હતું.
આમ એક બાજુ બ્રાહ્મણોના વેદધ્વનિ ગાજતા હતા તો બીજી બાજુ પાંડવોના ધનુષ્યટંકાર સાંભળતા હતા.
એક વખતે,ઋષિઓથી વીંટાયેલા ને સંધ્યોપાસનામાં બેઠેલા યુધિષ્ઠિરને બકદાલભ્ય મુનિએ કહ્યું કે-